Pielęgnacja konia ma istotne znaczenie i dla jego wyglądu, i dla jego zdrowia. W trakcie czynności pielęgnacyjnych warto być uważnym na konia, aby sprawdzić, czy kopyta są zdrowe, a na skórze nie są widoczne objawy chorób skórnych, infekcji czy otarć. Co ważne, każde zwierzę powinno mieć swój własny zestaw akcesoriów do pielęgnacji koni, który trzeba systematyczne czyścić. Co jeszcze warto wiedzieć o pielęgnacji koni?

Grzywa i ogon – jaki sprzęt do pielęgnacji konia powinien się znaleźć w Twojej stajni?

Grzywa i ogon konia zachwycają chyba każdego miłośnika tych zwierząt. Odpowiednio zadbane bez wątpienia są prawdziwą ozdobą wierzchowca. Aby utrzymać je w należytej formie i niesplątane, należy o nie systematycznie dbać. Najlepiej wyrobić w sobie nawyk pojawiania się w stajni trochę ponad pół godziny przed rozpoczęciem jazdy. Mniej więcej 30 minut trwa cała pielęgnacja konia.

Zanim przejdziemy do szczegółowego omawiania poszczególnych czynności pielęgnacyjnych, warto wskazać ich prawidłową kolejność. Pielęgnację koni zaczyna się od wyczyszczenia sierści zgrzebłem, a potem kolejno twardą i miękką szczotką. Następnie trzeba delikatnie wyszczotkować głowę, a także rozczesać grzywę i ogon. Potem należy zająć się kopytami i wyczesać zgrzebłem lub rękawicą wysuszoną sierść, która miała styczność z siodłem. Cały proces kończy oczyszczenie nosa i chrap oraz ponowne wyczyszczenie kopyt.

W trakcie zabiegów pielęgnacyjnych u konia należy zawsze myśleć o komforcie zwierzęcia i o własnym bezpieczeństwie. Przed wejściem do jego przestrzeni w stajni podejdź bliżej, spokojnie wypowiadając imię konia. Dzięki temu zyskasz pewność, że koń Cię w ogóle zauważył – poczekaj np. aż koń odwróci głowę w Twoją stronę. Po nawiązaniu kontaktu wzrokowego należy pogłaskać lub delikatnie poklepać konia po szyi lub łopatce. Potem możesz wejść do boksu. W trakcie pielęgnacji trzeba stać blisko zwierzęcia, bo zbyt duże oddalenie naraża konia na stres, a jeźdźca – na reakcję konia na ten stres, np. na kopnięcie. Najlepiej być z boku konia (między łopatami a biodrami) i czyścić go, stojąc blisko jego ciała.

Aby utrzymać ogon i grzywę w czystości i dobrze je wyczesać, wśród akcesoriów do pielęgnacji konia nie może zabraknąć grzebienia do grzywy – to tzw. grzebień do przerywania grzywy. Najlepszy i najtrwalszy jest grzebień do pielęgnacji koni wykonany z metalu, ale możesz też użyć grzebienia z plastiku. Taki sprzęt służy przede wszystkim do rozczesania włosów oraz usunięcia z grzywy siana, uschniętych liści, polnych kwiatów czy gałązek.

Grzywę i ogon należy zawsze wyczesywać od nasady włosów do ich końców, zgodnie z naturalnym kierunkiem ich opadania. Taki kierunek wyczesywania, wraz z zachowywaniem podstawowych zasad higieny (każdy koń ma swój zestaw akcesoriów, które są czyszczone po każdym użytkowaniu) pozwala uchronić przed chorobami skórnymi, w tym przed łupieżem.

Ważnym sprzętem do pielęgnacji konia jest też szczotka do grzywy i ogona. Szczotkowanie powinno poprzedzić usunięcie słomy i innych większych elementów, a także delikatne rozplątanie włosów. Grzywę i ogon warto codziennie rozczesywać, od czasu do czasu myć szamponami dla koni, a potem odżywiać je, sięgając po specjalną odżywkę. Możesz skorzystać ze specjalnych preparatów do pielęgnacji koni bezpiecznych dla ich skóry, które ułatwiają rozczesywanie grzywy i ogona.

Szczotki do pielęgnacji sierści konia – jakie wybrać?

Jeśli chcesz dokładnie wyczyścić sierść konia, zacznij od sięgnięcia po zgrzebło. Zgrzebło gumowe i zgrzebło metalowe służy do czyszczenia najwrażliwszych miejsc – skutecznie wyczyści sierść w okolicach kości, np. na kończynach przednich i tylnych. Czym różni się zgrzebło gumowe od metalowego? To pierwsze przeznaczone jest do wyczesywania i oczyszczania niewielkich powierzchni ciała, a drugie – do pielęgnacji większych partii. Konstrukcja zgrzebła gumowego sprawia, że chowa się ono pod ludzką dłonią, dzięki czemu koń ma wrażenie, że nie jest wyczesywany, ale głaskany. Zgrzebło z gumy bardzo przydaje się wiosną, kiedy zwierzę linieje – na materiale, z którego wykonano akcesorium, nie gromadzą się wyczesane włosy. Jeszcze inną kategorią są zgrzebła plastikowe, czyli tzw. iglaki, które najlepiej sprawdzają się do wyczesywania zaklejek tuż po jeździe.

Niezależnie od tego, z którego rodzaju zgrzebeł korzystasz, czyszcząc konia, musisz unikać wystających kości i kręgosłupa. W jaki sposób czyścić konia zgrzebłem? Najwłaściwsze są długie i proste ruchy podobne do tych, które należy wykonywać szczotką ryżową. Miejsca szczególnie zabrudzone należy wyczesywać, wykonując ruchy koliste. Ogromną zaletą używania zgrzebła do czyszczeni sierści jest jednoczesne delikatne masowanie skóry zwierzęcia. Omawiane akcesorium do pielęgnacji koni nie nadaje się do wyczesywania grzywy ani ogona, bo mogłoby wyrywać włosy. Zgrzebła można używać także do czyszczenia szczotek do pielęgnacji konia. Same zgrzebła oczyszcza się np. poprzez delikatne uderzanie nimi o ścianę boksu.

Po oczyszczeniu sierści z największych zabrudzeń za pomocą zgrzebeł możesz sięgnąć po kolejne akcesoria do pielęgnacji konia. Wybór właściwych szczotek do pielęgnacji konia należy dostosować do stopnia zabrudzenia sierści. Jeśli zwierzę wraca z padoku, na którym tarzało się w piasku, albo musisz wyczyścić je po przejażdżce w lesie, sięgnij po szczotkę ryżową. Taka twarda szczotka do pielęgnacji konia pozwoli szybko i skutecznie usunąć największe zabrudzenia, takie jak piasek i kurz. Charakterystyczne dla szczotki ryżowej jest długie i twarde włosie. Jak czyścić konia szczotką ryżową? Należy stać z boku konia i wykonywać długie proste ruchu od szyi w kierunku zadu. Szczotka ryżowa nadaje się także do czyszczenia grzywy i ogona i, co ważne, nie ciągnie konia za włosy, ale dobrze czyści je ze słomy, błota (tzw. zaklejek) i innych nieczystości.

Na koniec sierść należy wyczesać z pomocą miękkiej szczotki z naturalnym włosiem, która doda sierści blasku. Miękka szczotka do pielęgnacji konia nadaje się nawet do oczyszczania i czesania najwrażliwszych miejsc – uszu, głowy czy podbrzusza.

Akcesoria do pielęgnacji konia – co jeszcze powinno znaleźć się w zestawie?

Poza szczotkami do sierści, zgrzebłami metalowym i plastikowym, a także grzebieniami do ogona i grzywy w zestawie do pielęgnacji konia nie może zabraknąć:

1. Ręcznika – służy do osuszania zwierzęcia, które wróci np. spocone z przejażdżki albo padoku. Szybkie wysuszanie sierści zmniejszy możliwość przylepiania się kurzu i piasku do konia.
2. Miękkiej gąbki, która po delikatnym namoczeniu w wodzie staje się najlepszym i najdelikatniejszym akcesorium do czyszczenia chrap i nozdrzy konia.
3. Mokrych chusteczek, które doskonale sprawdzają się w procesie pielęgnacji koni. Możesz wytrzeć nimi kurz z sierści albo używać ich jako alternatywy dla miękkiej gąbki, np. w trakcie szybkiego czyszczenia zwierzęcia tuż przed startem w zawodach jeździeckich.
4. Szczotki do czyszczenia głowy z bardzo miękkiej koziej sierści.

Pielęgnacja i podkuwanie kopyt koni – sprawdź, jak prawidłowo o nie zadbać

Kopystka lub szczotko-kopystka to niezbędny element zestawu do pielęgnacji koni. Wierzchowiec sporo czasu spędza w pozycji stojącej, np. w stajni, dlatego wiele nieczystości przykleja się do kopyt i podków. Najlepiej dbać o kopyta wielotorowo:

1. Niezbędne są częste wyjścia zwierzęcia na padok i przejażdżki na parkurze albo w terenie, np. po lesie. Ruch koni wymusi odpadanie zabrudzeń z kopyt.
2. Należy systematycznie oczyszczać kopyta za pomocą kopystki lub szczotko-kopystki. W trakcie zabiegów pielęgnacyjnych należy stanąć bokiem przy nodze konia, a następnie przesunąć dłonią od góry w dół kończyny, sugerując koniowi swoim ruchem uniesienie kończyny. Kiedy koń podniesie nogę, należy delikatnie oczyścić kopyto z wszelkich zabrudzeń. Szczególnie ważne jest wyczyszczenie kopyta w rowkach przy strzałce. Potem za pomocą specjalnej szczotki trzeba oczyścić z zewnątrz puszkę kopytową. Pielęgnacja i podkuwanie kopyt koni to także odpowiednie chwile na sprawdzenie, czy w kopytach nie utkwiło żadne ciało obce, które może powodować kulawość. Wszelkie wątpliwości dotyczące stanu kopyt, np. pęknięcia, należy skonsultować z weterynarzem i/lub kowalem.
3. Ważne są częste wizyty kowala, który również oczyści kopyta i sprawdzi, czy są zdrowe i w dobrym stanie. Nad zdrowiem kopyt powinien również czuwać weterynarz. Dlaczego pielęgnacja i podkuwanie kopyt koni jest tak ważne? Zdrowe kopyta sprawiają, że koń lepiej i łatwiej się porusza, a jego kości, więzadła i ścięgna są mniej obciążone.

Przycinanie i podkuwanie kopyt należy systematycznie powtarzać i dostosować do pory roku. Ważne jest, aby kopyto nie było zbyt długie i dawało koniu pewne podparcie. Latem konieczne jest podkuwanie i/lub przycinanie kopyt co 1,5 do 2 miesięcy. W ciepłych miesiącach wzrasta także ryzyko pękania kopyt, któremu można zapobiec, stosując odpowiednie suplementy diety (podawane zawsze w porozumieniu z lekarzem weterynarii). Ulgę przy pękających kopytach przyniesie specjalna maść.

W najchłodniejszych okresach roku kopyta rosną wolniej, dlatego wizyty kowala mogą być rzadsze – nawet co 3 miesiące. Zimą największe ryzyko wiąże się ze śniegiem i błotem pośniegowym, który gromadzi się pod kopytem, powodując urazy i zaburzając równowagę zwierzęcia. Jeśli koń zimą wychodzi ze stajni, a nie jest podkuty, powinien zakładać buty na śnieg. Podkowy mogą powodować ślizganie się konia, dlatego warto zdecydować się na podkładki śnieżne ze specjalnymi gwoździami, które zwiększają przyczepność do podłoża i chronią przed gromadzeniem się śniegu.

Preparaty do pielęgnacji konia – lista najpotrzebniejszych

1. Preparaty do pielęgnacji konia (sierści, ogona i grzywy), które pomagają zachować piękny wygląd zwierzęcia, a jednocześnie ułatwiają rozczesywanie długich włosów. Wyczesywanie konia pozwala usunąć większe zabrudzenia (np. słomę), zaklejki, kurz i piasek, a jednocześnie na bieżąco sprawdzać kondycję zwierzęcia i wykluczać ewentualne otarcia czy urazy.
2. Środki do kopyt, które są przydatne do systematycznej pielęgnacji i podkuwania kopyt koni. Działanie produktów tego typu zależy przede wszystkim od zawartych w nich składnikach. Możesz wybrać m.in. smary, maści, oleje i żele, które mają działanie nawilżające, regenerujące lub lecznicze. Są stosowane m.in. do gnijących lub pękających kopyt.
3. Szampony i odżywki dla koni – niezbędne do zachowania sierści, ogona i grzywy w doskonałej kondycji i czystości. Szampony mają za zadanie również odżywić naskórek. Do wyboru masz też suche szampony dla koni, których ogromną zaletą jest szybkie działanie bez użycia wody. Taki preparat jest doskonały np. w trakcie kilkudniowych zawodów.
4. Preparaty na otarcia (np. w postaci aerozolu lub maści) – działają antyseptycznie, zapobiegając zakażeniom. Poza tym przyspieszają regenerację naskórka, nawilżają skórę i łagodzą podrażnienia.
5. Środki do regeneracji koni, które warto stosować po treningach i zawodach jeździeckich. Przynoszą ulgę obolałym i nadwyrężonym stawom, ścięgnom i mięśniom, leczą obrzęki i stany zapalne, łagodzą podrażnienia, poprawiają krążenie krwi – musisz pamiętać jednak, że sposób działania preparatu zależy od jego składu.

Na koniec warto podkreślić, że prawidłowa pielęgnacja konia ma ogromny wpływ nie tylko na wygląd, lecz także na samopoczucie i zdrowie zwierzęcia. Każdy koń powinien mieć swój własny zestaw do pielęgnacji, który niweluje ryzyko przenoszenia chorób skórnych między zwierzętami mieszkającymi w tej samej stajni. Uważne przyglądanie się sierści, skórze i kopytom podczas zabiegów pielęgnacyjnych pozwoli zauważyć zmiany skórne, otarcia czy obrzęki, a także jakiekolwiek niepokojące zmiany.