Zawody jeździeckie to ogromny stres i dla konia, i dla dosiadającego go człowieka. Konieczność transportu zwierzęcia na miejsce zawodów i odseparowanie od stada to niejedyne czynniki stresujące, które mogą wpłynąć na wynik np. konkursu skoków przez przeszkody. Jak poradzić sobie ze stresem u konia i lękiem w trakcie zawodów jeździeckich?

Jakie są przyczyny stresu u konia sportowego w trakcie zawodów jeździeckich?

Na wstępie warto zaznaczyć, że nie sposób usunąć wszystkie czynniki, które mogłyby spowodować stres u konia sportowego występującego w zawodach. Najlepsze, co możesz zrobić dla zwierzęcia, jest współpraca z nim oraz dobra znajomość jego potrzeb i reakcji na stres. Wraz z coraz większym doświadczeniem w startach w konkursach jeździeckich koń zazwyczaj łagodniej przeżywa sytuacje wywołujące stres i/lub lęk, ale wiele zależy też od jego charakteru i osobowości. Wpływ na stres u konia sportowego ma też więź łącząca go z jeźdźcem.

Stres konia podczas zawodów jeździeckich jest najczęściej wynikiem:

• lęków i stresu związanego z transportem ze stajni, w której mieszka na co dzień, do nowej (tymczasowej na okres zawodów);

• zmiany koni w sąsiednich boksach – zamiast znajomych koni w sąsiednich boksach są nieznające się i zestresowane zwierzęta;

• zmiany codziennych rytuałów znanych zwierzęciu ze stajni, w której mieszka na stałe, na te typowe tylko na czas zawodów (to np. dłuższe przebywanie w boksie);

• wysiłku fizycznego w trakcie występu na parkurze czy czworoboku.

Jak zachowuje się zestresowany koń i jak wpływa na niego stres?

Stres u koni sportowych, tak jak i u dosiadających ich jeźdźców, jest czymś zupełnie normalnym. Warto jednak zadbać o to, aby odczuwany stres i lęk możliwie najbardziej zminimalizować, bo może wpłynąć on negatywnie na samopoczucie i zdrowie zwierzęcia, co znajdzie odzwierciedlenie także w wynikach w konkursie skoków przez przeszkody czy WKKW.

Zestresowany koń może mieć problemy jelitowo-żołądkowe, a także trudności w koncentracji. Szczególnie silne objawy stresu u konia to z kolei bardzo wysoka reaktywność w trakcie zawodów lub wręcz przeciwnie – wycofanie graniczące z apatią, które utrudnia współpracę konia z jeźdźcem. Wysoka reaktywność stwarza zagrożenie nie tylko dla konia, lecz także dla jeźdźca i innych zwierząt. Silnie zestresowany koń może na przykład zrzucić jeźdźca.

Jak pomóc zwierzęciu przezwyciężyć stres?

Najlepszym lekarstwem na stres u konia sportowego podczas zawodów jest kontakt z jeźdźcem, który zazwyczaj na co dzień jest jego podstawowym opiekunem lub jednym z jego podstawowych opiekunów. Jeżeli wybierasz się z młodym koniem po raz pierwszym na zawody, zacznij od odpowiedniego przygotowania go i do transportu, i do samego startu.

Jazda w przyczepie do przewozu koni może być bardzo stresującym przeżyciem, zwłaszcza gdy do pokonania jest wiele kilometrów. Właśnie dlatego przed pierwszym startem warto przyzwyczajać konia do transportu w przyczepie i raz po raz zabierać go na takie „przejażdżki”. Co ważne, zanim wprowadzisz zwierzę do przyczepy, załóż mu ochraniacze dla konia.

Pierwsze imprezy młodego zwierzęcia powinny mieć niższą rangę i być bardziej kameralne. Zastanów się, czy ze względu na dobrostan konia nie byłoby lepiej zrezygnować z wydarzenia, które połączono na przykład z festynem w stylu kolorowego i gwarnego pikniku rodzinnego.

Pamiętaj, że praktyka czyni mistrza. To popularne stwierdzenie sprawdza się również w przypadku koni. Stres u zwierząt będzie mniejszy, kiedy na zasadzie stawiania coraz większych kroków będziesz przyzwyczajać swojego wierzchowca do transportu i przebywania w innych warunkach, np. dłuższych pobytów w boksie bez towarzystwa koni ze swojego stada.

Jak zminimalizować stres u konia w trakcie przygotowań do zawodów?

Skuteczną metodą zmniejszenia stresu u koni jest podawanie tej samej wody, siana i paszy co w stajni, w której zwierzę mieszka na stałe. Jak najwięcej znajomych smaków i zapachów pozwali koniu pozbyć się napięcia, które mogłoby wpłynąć negatywnie na wyniki zawodów. W związku z tym, że zestresowany koń najczęściej poci się obficiej niż zwykle, warto po konsultacji z weterynarzem zadbać o odpowiednią suplementację elektrolitów dla koni.

Po przybyciu na teren zawodów i do stajni przeznaczonej dla zwierzęcych zawodników pozwól podopiecznemu dobrze poznać teren, np. poprowadź go po parkurze na lonży. Zanim jednak założysz koniu sprzęt jeździecki, upewnij się, że odpowiednio leży. Dopasowanie popręgów czy napierśników najlepiej sprawdzić jeszcze przed wyjazdem ze stajni (w której koń mieszka na co dzień) na zawody, kiedy zwierzę czuje się spokojne we własnym boksie.

Na koniec pamiętaj, że koń – wyczuwając podwyższone tętno człowieka – może stresować się również w reakcji na Twoje podenerwowanie. Zadbaj zatem o uspokojenie nie tylko zwierzęcia, lecz także siebie. Korzystaj z technik sprzyjających wyciszeniu i relaksacji, które są wspólne dla sportowców bez względu na uprawianą dyscyplinę, np. słuchaj muzyki przed startem, ćwicz głęboki oddech i/lub głębokie rozluźnienie mięśni.