Przed wiekami jazda konna nie była uznawana za sport, a za umiejętność podobną do dzisiejszej jazdy na rowerze czy hulajnodze. Umożliwiała szybsze przemieszczanie się przy mniejszym wysiłku człowieka. Dzieje jeździectwa sięgają jeszcze czasów starożytnych. 

Co warto wiedzieć o historii jazdy konnej?

Jakie były początki jazdy konnej?

Korzenie jazdy konnej sięgają starożytnego Rzymu. Ze źródeł historycznych wynika, że istniał wówczas nawet zawód nauczyciela jeździectwa – ówczesnych trenerów jazdy konnej nazywano equisones. To rzadko podkreślany fakt, bo o starożytnym Rzymie w kontekście dyscyplin sportowych z udziałem wierzchowców najczęściej mówi się, opisując dzieje wyścigów powozów konnych odbywających się na hipodromach.

Kolejnym krokiem milowym dla rozwoju jeździectwa na świecie był rok 1134. Wówczas w Neapolu powstała pierwsza w historii akademia jazdy konnej, w której nie dbano jednak o dobrostan zwierząt. Metody szkoleniowe były brutalne i opierały się na karach cielesnych stosowanych wobec koni. Jeździec miał długie strzemiona i stosował ostre kiełzna do dyscyplinowania wierzchowca.

Dopiero kilka wieków później dostrzeżono w koniu zwierzę, które zasługuje na łagodniejsze traktowanie. Popularyzatorem takiego podejścia był między innymi koniuszy króla Francji Ludwika XIV (Króla Słońce). Koniuszy wybitnego monarchy zauważył, że koń może być jednocześnie rozluźniony i spokojny oraz wykonywać polecenia jeźdźca. Zwierzę należy jedynie głęboko dosiąść i trenować z nim tak, aby zwiększyć jego zwinność.

Konie w wojsku i początki hodowli koni w Polsce

Historycy i miłośnicy jeździectwa, którzy zajmują się dziejami jazdy konnej, jednomyślnie wskazują, że początków sportów konnych należy szukać w nowożytnych formacjach kawaleryjskich. W czasach pokoju kawalerzyści współzawodniczyli ze sobą w ramach ćwiczeń, co dało impuls do późniejszych zawodów w dyscyplinach jeździeckich.

W czasach nowożytnych polska kawaleria była uznawana za najlepszą na świecie, jednak historia hodowli koni w Polsce sięga jeszcze czasów Piastów. Za pierwszego hodowcę tych zwierząt wśród polskich królów uważa się Bolesława Krzywoustego. Zgodnie z historycznymi źródłami pisanymi hodowla koni rozwijała się też na dworze między innymi Kazimierza Wielkiego, czyli ostatniego króla Polski z dynastii Piastów, a także Zygmunta I Starego z dynastii Jagiellonów.

Początki współczesnego jeździectwa w Polsce i na świecie

Przez dekady uznawano, że konie należy przygotowywać do jazdy i skoków ze skróconą sylwetką. To spojrzenie odmienił kapitan włoskiej kawalerii i twórca techniki współczesnych skoków przez przeszkody Federico Caprilli. Wskazywał, że technika jazdy powinna być możliwie najbliższa naturze zwierzęcia. Jeździec dosiadający konia musi podążać za ruchami wierzchowca, a sposób jazdy nie powinien ograniczać ruchów konia. Poza tym w trakcie treningów na uwadze należy mieć zawsze zdrowie i emocje konia.

W Polsce jeździectwo rozwijało się równolegle z husarią, dla której jazda konna i współzawodnictwo w panowaniu nad wierzchowcami było treningiem w czasach pokoju. Kiedy w 1795 roku nasz kraj zniknął z map na 123 lata, świetność tej formacji przypisywana była zaborcom. Po odzyskaniu niepodległości w Grudziądzu założono pierwszy w Polsce ośrodek jeździecki, w którym praktykowano opisany wcześniej włoski styl naturalny jazdy konnej.

Podsumowując, konia udomowiono około 5500 lat temu i od tamtego czasu jest on niezawodnym partnerem człowieka. Przez stulecia zmieniał się stosunek człowieka do konia, a wraz z nim ewoluowała sztuka jazdy konnej. 

Jeśli jesteś jeźdźcem albo szukasz produktów dla konia, zajrzyj na Cheval.pl. W tym renomowanym internetowym sklepie jeździeckim znajdziesz artykuły zarówno dla jeźdźca, jak i konia, razem uprawiających najpopularniejsze dyscypliny jeździeckie.