Bezpieczeństwo w jeździe konnej: zasady i procedury
Właściwe postępowanie z koniem jest podstawą bezpieczeństwa jeźdźca i zachowania dobrostanu zwierzęcia. Warto zwracać uwagę na przepisy opracowane przez związki jeździeckie, a także postępować zgodnie z zasadami dobrej praktyki postępowania z koniem. Co warto wiedzieć o bezpieczeństwie w trakcie jazdy konnej?
Kodeks postępowania z koniem FEI a bezpieczeństwo jeźdźca.
We wszystkich dyscyplinach jeździeckich najważniejszy jest koń – to zasada, której znaczenie podkreśla zarówno międzynarodowa, jak i polska organizacja zajmująca się jazdą konną. Dobry stan psychiczny i fizyczny konia ma wpływ nie tylko na samo zwierzę, lecz także na bezpieczne uprawianie wybranej dyscypliny jeździeckiej.
Międzynarodowa Federacja Jeździecka (Federation Equestre International, w skrócie FEI) za obowiązujący uznaje następujący Kodeks postępowania z koniem FEI:
„1. Koń jest najwyższym dobrem we wszystkich dyscyplinach jeździeckich.
- Dobro konia jest ważniejsze od interesów hodowców, właścicieli, trenerów, jeźdźców, organizatorów i sponsorów zawodów oraz innych osób.
- Wszystkie czynności pielęgnacyjne i zabiegi weterynaryjne muszą mieć na celu zdrowie i dobro konia.
- Dbałość o zdrowie, higienę, odpowiednie żywienie i bezpieczeństwo konia powinno mieć miejsce zawsze i wszędzie.
- Podczas transportu koni należy zwrócić szczególną uwagę na wentylację, karmienie, pojenie, bezpieczeństwo i właściwe otoczenie zwierząt.
- Osoby zajmujące się końmi powinny nieustannie podnosić poziom swojej wiedzy na temat treningu, opieki oraz śledzić postępy nauk zajmujących się koniem.
- Kompetencje i umiejętności jeździeckie są elementami, które mogą być wykorzystane wyłącznie dla dobra konia.
- Koń jako istota żywa nie może być poddawana metodom treningu i jazdy uznawanym przez FEI za brutalne.
- Organizator zawodów ustala odpowiednie sposoby kontroli wszystkich osób, dotyczącej respektowania dobra konia.
- Wszystkie przepisy dotyczące dobra konia obowiązują zawsze podczas treningów i wszelkich zawodów bez względu na ich rangę. Przepisy wszystkich dyscyplin jeździeckich powinny być nieustannie weryfikowane pod kątem dobra konia”.
Powyższe zasady w 1991 roku opracowała Komisja Etyki Międzynarodowej Federacji Jeździeckiej. Obowiązują one do dziś.
Kodeks postępowania z koniem PZJ, a bezpieczeństwo w jeździe konnej.
Podobne wytyczne opracował Polski Związek Jeździecki. Organizacja zaznacza, że Kodeks postępowania z koniem należy zawsze umieszczać na drugiej stronie okładki wszelkich regulaminów i przepisów we wszystkich krajowych zawodach jeździeckich i konkursach, których organizatorem jest PZJ. Jednocześnie Związek zachęca wszystkie osoby związane z polskim jeździectwem do nieustannego pogłębiania wiedzy i zdobywania nowych umiejętności dotyczących współpracy z koniem.
Jak czytamy w Kodeksie postępowania z koniem PZJ:
„1. Na wszystkich etapach treningu i przygotowań konia do startów, dobrostan konia musi stać ponad wszelkimi innymi wymaganiami. Dotyczy to stałej opieki, metod treningu, starannego obrządku, kucia oraz transportu.
- Konie i jeźdźcy muszą być zdrowi, kompetentni i wytrenowani, zanim wezmą udział w zawodach. Dotyczy to także stosowanych leków, środków medycznych oraz zabiegów chirurgicznych, zagrażających dobrostanowi konia lub ciąży klaczy, oraz przypadków nadużywania pomocy medycznej.
- Udział w zawodach nie może zagrażać dobrostanowi konia. Należy zwracać szczególną uwagę na teren zawodów, stan techniczny podłoża, warunki stajenne i atmosferyczne, kondycję koni i ich bezpieczeństwo, także podczas podróży powrotnej z zawodów.
- Należy dołożyć wszelkich starań, aby zapewnić koniom staranną opiekę po zakończeniu zawodów, a także humanitarne traktowanie po zakończeniu kariery sportowej. Dotyczy to właściwej opieki weterynaryjnej, leczenia obrażeń odniesionych na zawodach, spokojnej starości, ewentualnie eutanazji.
- Polski Związek Jeździecki usilnie zachęca wszystkie osoby, działające w jeździectwie, do stałego podnoszenia swojej wiedzy oraz umiejętności dotyczących wszelkich aspektów współpracy z koniem”.
Jak bezpiecznie zajmować się koniem? Najważniejsze zasady bezpieczeństwa w jeździe konnej.
Zawsze w obecności konia miej na uwadze, że spłoszone lub wystraszone zwierzę instynktownie kopie, co jest bardzo niebezpieczne dla ludzi. Nigdy zatem nie podchodź do konia od tyłu, ale od przodu i upewniaj się, że koń wie o Twojej obecności. Nie wchodź pomiędzy konie, a w ich pobliżu nie biegaj i nie wykonuj gwałtownych ruchów. Konia należy zawsze prowadzić za wodze trzymane tuż przy pysku, będąc po jego lewej stronie.
Dbaj o odpowiedni strój. Podstawą jest ochrona głowy za pomocą kasku jeździeckiego. Kask musi dobrze przylegać do głowy, a jednocześnie zapewniać optymalną wentylację. Warto nosić go nie tylko w trakcie jazdy, lecz także oporządzania konia. Bardzo ważne są też buty do jazdy konnej, które chronią palce i mają ogromny wpływ na komfort uprawiania ulubionej dyscypliny jeździeckiej. Buty z gładką podeszwą należy oprzeć o strzemiona w najszerszym miejscu stopy, tak aby w razie upadku stopa nie utknęła w strzemieniu. Z kolei panowanie nad koniem zapewnią rękawiczki jeździeckie, dzięki którym będziesz pewnie trzymać wodze.
Jeśli Twoim hobby jest jeździectwo, koniecznie zainteresuj się charakterystyką koni, aby lepiej rozumieć ich potrzeby i zachowania. Konie są zwierzętami stadnymi, dlatego zawsze chcą dołączyć do stada. Kiedy wierzchowiec zauważy swoją grupę, trudno będzie Ci nad nim zapanować, jeśli nie chcesz poruszać się w kierunku stada. W takiej sytuacji najlepiej unikaj innych koni. Zasady obowiązujące w stadzie nie tracą na znaczeniu podczas wypraw jeździeckich. Jeśli będziesz chciała lub chciał wyprzedzić inne zwierzę, pamiętaj, że Twój wierzchowiec najpewniej nie podejmie manewru, jeśli wyprzedzane przez niego zwierzę jest wyżej w hierarchii. Konie powinny znajdować się od siebie w odległości co najmniej dwóch metrów i mijać się przy zachowaniu dystansu nie mniejszego niż 1,5 metra.
Podsumowując, aby jazda konna była bezpieczna, musisz poznać charakterystykę konia jako gatunku i postępować z nim zgodnie z zasadami określonymi przez FEI i PZJ. Wpływ na bezpieczną jazdę ma również odpowiedni strój do jazdy konnej i wyposażenie jeździeckie, które znajdziesz w internetowym sklepie jeździeckimCheval.pl